เมื่อสามีภรรยาที่แต่งงานกันมานานแต่ไม่มีลูกสักที ส่วนใหญ่แล้วฝ่ายหญิงมักจะโทษตัวเองว่า ปัญหาเกิดจากฝ่ายเธอเอง แต่ความจริงแล้วไม่เป็นความจริงเลยครับ เนื่องจากภาวะการมีลูกยากนั้นสามารถเกิดได้ทั้ง 2 ฝ่าย ทั้งฝ่ายชายและฝ่ายหญิง ซึ่งหมอให้คะแนนเกือบจะเท่าๆ กันเลยก็ว่าได้ เพราะสาเหตุมีลูกยากของทั้งสองเพศนั้นสามารถเกิดได้จากหลายปัจจัย วันนี้หมอจะมาพูดและไขข้อสงสัยเกี่ยวกับประเด็นนี้ให้ฟังกันครับ
สาเหตุมีลูกยาก แท้จริงแล้วเกิดจากฝ่ายชายหรือฝ่ายหญิง?
ในบริบทสมัยก่อนนั้น เวลาที่สามีภรรยาแต่งงานกันมานานแต่ไม่มีลูกสักที หลายๆ คนมักจะโทษว่าเป็นที่ฝ่ายหญิง แต่ความจริงแล้วปัญหาการมีลูกยากนั้น สามารถเกิดได้ทั้งหญิงและชาย โดยแบ่งสาเหตุออกเป็นดังนี้
ปัญหาจากฝ่ายชาย
- ฝ่ายชายมีปัญหาผิดปกติที่เกี่ยวกับโครโมโซม ทำให้ไม่สามารถสร้างเชื้ออสุจิได้หรือสร้างได้น้อยกว่าคนทั่วไป เช่น น้ำเชื้ออ่อน สเปิร์มน้อย เคลื่อนไหวช้า อสุจิรูปร่างไม่สมบูรณ์
- ดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์เป็นประจำ
- สูบบุหรี่ หรืออยู่ในสถานที่ต้องรับควันบุหรี่เป็นจำนวนมาก
- ร่างกายได้รับสารเคมีบางปริมาณที่มากเกินไป เช่น ยาฆ่าแมลง สารตะกั่ว สารประกอบเบนซีน หรือยาบางชนิด
- มีโรคประจำตัวที่ส่งผลต่อระบบสืบพันธุ์ เช่น โรคอ้วน โรคเบาหวาน โรคคางทูม
- ได้รับอุบัติเหตุบริเวณอวัยวะเพศที่อาจก่อให้เกิดท่อน้ำเชื้อขาด
ปัญหาจากฝ่ายหญิง
- มีอายุมากเกินไป
- การอุดตันของท่อนำไข่ หรือ มีความผิดปกติของเยื่อบุช่องท้อง
- เยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่
- การตกไข่ผิดปกติ และการตกไข่ที่ไม่สม่ำเสมอ
- ท่อรังไข่อุดตัน
- มีเนื้องอกตรงมดลูกขนาดใหญ่หรืออยู่ในโพรงมดลูก
- มีซีสต์หรือเนื้องอกของรังไข่ อ่านต่อ ช็อกโกแลตซีสต์ มีลูกได้ไหม? ผ่าตัดแล้ว สามารถมีลูกได้เองหรือไม่?
- มีพังผืดในช่องเชิงกรานหรือปีกมดลูก
จากสาเหตุด้านบนจะเห็นนะครับว่า ปัจจัยที่ส่งผลต่อการมีลูกยากนั้นไม่ได้เกิดจากฝ่ายหญิงอย่างเดียว แต่สามารถเกิดกับฝ่ายชายได้เช่นกัน จึงทำให้จากประสบการณ์ของหมอที่ผ่านมา 20 ปี หมอเจอหลายๆ เคสเลยครับที่สามีภรรยาจับมือกันเข้ามาปรึกษาเรื่องมีบุตรยาก ซึ่งสามีคิดว่าเกิดจากเนื่องจากภรรยามีอายุมากแล้ว แต่เมื่อตรวจคุณภาพไข่ออกมาแล้วฝ่ายหญิงกลับมีคุณภาพไข่ที่ดีมาก แต่ฝ่ายชายกลับน้ำเชื้ออ่อน มีจำนวนน้อยกว่าปกติ จึงทำให้ไม่สามารถมีลูกตามธรรมชาติได้ ดังนั้นการวินิจฉัยภาวะมีลูกยากว่าเกิดจากสาเหตุใดจึงไม่ควรคาดเดาเอาเอง และหายาบำรุงมาทานเองสุ่มสี่สุ่มห้า แต่ควรเข้ารับการปรึกษาและตรวจสุขภาพจากแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ จะทำให้ได้รับคำตอบและวิธีการแก้ไขที่ถูกต้องที่สุดครับ
อ่านบทความ : FAQs รวมคำถาม ICSI ที่หลายคนอยากรู้ คำถามเกี่ยวภาวะมีบุตรยาก
เทคโนโลยีทางการแพทย์เพื่อช่วยแก้ไขปัญหามีลูกยาก
ในปัจจุบันทางการแพทย์ได้พัฒนาขึ้นอย่างก้าวหน้าที่สามารถช่วยให้ผู้มีลูกยากให้มีลูกได้ง่ายสมใจ เช่น การฉีดเชื้อเข้าโพรงมดลูก (IUI) การทำเด็กหลอดแก้วหรือการทำอิ๊กซี่ (ICSI) ซึ่งทั้งสองวิธี ก็จะตอบโจทย์สามีภรรยาแต่ละคู่ได้ไม่เหมือนกัน เช่น
การทำ IUI คือการฉีดเชื้อเข้าโพรงมดลูกแบบวิธีกึ่งธรรมชาติ โดยหมอจะทำการคัดเลือกเชื้อที่แข็งแรงที่สุดของฝ่ายชายมาฉีดเข้าโพรงมดลูกฝ่ายหญิงเพื่อย่นระยะทางให้เกิดการปฏิสนธิง่ายขึ้น วิธีนี้มีราคาไม่แพงมาก ทำได้ง่ายรวดเร็ว แต่ไม่ค่อยเหมาะกับฝ่ายชายที่มีน้ำเชื้อน้อย เชื้ออ่อน และฝ่ายหญิงที่มีอายุมากเนื่องจากไข่จะเปลือกหนาเจาะเข้าไปยากครับ
IUI เหมาะกับใคร ควรทำหรือไม่ควรทำ โอกาสสำเร็จมีมากแค่ไหน?
ขั้นตอนการทำ IUI ขั้นตอนการฉีดน้ำเชื้อ เพิ่มโอกาสมีลูกง่ายขึ้น
IUI คืออะไร การฉีดน้ำเชื้อเข้าสู่โพรงมดลูก เพิ่มโอกาสในการตั้งครรภ์ สำหรับผู้มีบุตรยาก
การทำอิ๊กซี่ (ICSI) คือ เทคโนโลยีการทำเด็กหลอดแก้ววิธีนี้ ที่หมอจะทำการเลือกไข่ที่ดีที่สุดที่กระตุ้นได้จากฝ่ายหญิง 1 ฟอง และอสุจิ 1 ตัวจากน้ำเชื้อที่แข็งแรงที่สุดจากฝ่ายชายแล้วใช้เข็มฉีดอสุจิเข้าไปในเนื้อไข่โดยตรงเพื่อให้เกิดการปฏิสนธิโดยตรง วิธีนี้เหมาะสำหรับฝ่ายชายที่มีน้ำเชื้ออ่อนและฝ่ายหญิงที่มีอายุมากแล้ว แต่ราคาจะค่อนข้างสูงครับ
แพทย์ผู้เขียน
แพทย์ผู้เขียน
นพ.ธิติกรณ์ วาณิชย์กุล
แพทย์ผู้เชี่ยวชาญทางด้านสูตินรีเวชศาสตร์
นพ.ธิติกรณ์ วาณิชย์กุล
แพทย์ผู้เชี่ยวชาญทางด้านสูตินรีเวชศาสตร์