การฉีดยากระตุ้นไข่ ถือเป็นขั้นตอนหนึ่งที่สำคัญของการทำเด็กหลอดแก้ว แต่หลายคนก็อาจจะเกิดความสงสัยว่า นอกจากการฉีดยากระตุ้นแล้วก็มีแบบทานยากระตุ้นด้วย ทำให้เกิดข้อสงสัยว่าต่างกันตรงไหนและแบบไหนดีที่สุด วันนี้หมอจึงจะมาบอกให้หายข้องใจกันครับ
การฉีดยากระตุ้นไข่คืออะไร
สำหรับใครที่ยังไม่เคยทราบมาก่อนว่าการฉีดกระตุ้นไข่คืออะไร หมอจะขออธิบายคร่าวๆ ให้ฟังก่อนนะครับ การฉีดยากระตุ้นไข่เป็นหนึ่งในวิธีกระตุ้นไข่เพื่อใช้สำหรับการทำเด็กหลอดแก้ว จุดประสงค์ของการกระตุ้นไข่ก็คือ เพื่อต้องการให้ไข่มีใบโตกลมสวย มีคุณภาพสมบูรณ์ที่สุดเพื่อเพิ่มโอกาสสำเร็จในการตั้งครรภ์ให้มีมากขึ้น ซึ่งวิธีการกระตุ้นไข่นั้นก็มีอยู่ 2 วิธีด้วยกันซึ่งคนไข้สามารถเลือกได้ตามสะดวกได้เลยครับ
- ทานยากระตุ้นไข่ เป็นการทานยาที่มีส่วนประกอบของฮอร์โมนที่เมื่อทานเข้าไปแล้วจะเข้าไปกระตุ้นให้สมองสั่งการหลั่งฮอร์โมนเพื่อกระตุ้นการสร้างไข่ให้มีคุณภาพตามที่ต้องการ คนไข้ต้องทานทุกวัน ตามเวลาที่แพทย์สั่ง
- ฉีดยากระตุ้นไข่ เป็นการฉีดฮอร์โมนเข้าไปเพื่อกระตุ้นให้ร่างกายสร้างไข่โดยตรง คนไข้จำเป็นจะต้องฉีดยาทุกวัน แต่คนไข้จำเป็นจะต้องฉีดให้ตรงเวลาเพื่อรักษาปริมาณฮอร์โมนในกระแสเลือดให้คงที่ เพราะหากฉีดยาช้าเกินกว่าเวลาที่แพทย์กำหนดอาจจะส่งผลให้เมื่อถึงกำหนดเก็บไข่ คุณภาพของไข่อาจจะไม่ดีพอเท่าที่ต้องการ หรือไข่อาจจะยังไม่พร้อมเก็บ แต่ถ้าหากเร็วกว่าเวลาที่แพทย์กำหนดอาจจะทำให้ไข่สุกและตกก่อนที่จะถึงเวลาเก็บ ทำให้เมื่อถึงเวลาที่เก็บไข่อาจจะทำให้เก็บไข่ได้น้อยกว่าที่ควรจะเป็นครับ
ฉีดยากระตุ้นไข่ กับ กินยากระตุ้นไข่ แบบไหนดีกว่ากัน?
การทานยากระตุ้นไข่และการฉีดฮอร์โมนกระตุ้นไข่ถึงแม้ว่าจะมีวัตถุประสงค์เพื่อกระตุ้นให้เกิดกระบวนการสร้างไข่เหมือนกัน แต่ว่าการฉีดฮอร์โมนมักจะให้ผลลัพธ์มากกว่าการทานยาครับ เนื่องจากการฉีดจะเป็นการฉีดฮอร์โมนเข้าไปกระตุ้นกระบวนการสร้างไข่โดยตรง จึงทำให้ไข่ที่ได้จากการฉีดฮอร์โมนมีไข่กลมโตสมบูรณ์มากกว่าการทานยาซึ่งในบางรายไข่ก็คุณภาพดีแต่เก็บได้น้อย และในบางรายอาจจะไม่สามารถเก็บไข่ได้เลยเพราะไข่ไม่โตครับ
ต้องฉีด/ทานยากระตุ้นไข่กี่วัน
ปริมาณยาและจำนวนวันที่ต้องกระตุ้นนั้นจะขึ้นอยู่กับแพทย์เป็นผู้กำหนดครับ เพราะแต่ละบุคคลจะมีปัญหาและการเตรียมความพร้อมของร่างกายที่ไม่เหมือนกัน ดังนั้นทำให้ระยะเวลาของแต่ละคนไม่เท่ากัน แต่ว่าแพทย์จะทำการนัดเข้ามาตรวจเป็นระยะทุกๆ 3 วัน เพื่อดูความสมบูรณ์ของไข่เป็นประจำครับ
การปฏิบัติตัวระหว่างการกระตุ้นไข่เพื่อให้ได้ไข่ที่สมบูรณ์ที่สุด
- ต้องทานยา / ฉีดฮอร์โมนให้ตรงเวลา ในกรณีที่ลืมทาน/ ฉีด ไม่ควรหาข้อมูลเองจากอินเตอร์เน็ต ควรติดต่อเข้ารับคำแนะนำจากแพทย์ที่ดูแลเคสโดยตรงจะดีที่สุดครับ
- ในกรณีที่คนไข้จะต้องนำฮอร์โมนกระตุ้นไปฉีดเองที่บ้าน ควรที่จะทำตามขั้นตอนและคำแนะนำของแพทย์อย่างเคร่งครัด หากมีข้อสงสัยควรที่จะติดต่อขอคำแนะนำจากแพทย์ทันทีครับ
- ควรงดการมีเพศสัมพันธ์
- งดการออกกำลังกายอย่างหักโหม
- ทานอาหารอ่อนๆ ไม่เผ็ดจัด เค็มจัด ปรุงสุกทั้งหมด และงดการทานอาหารหมักดองทุกชนิด เพื่อหลีกเลี่ยงอาหารท้องเสีย ท้องอืด อึดอัดแน่นท้อง ซึ่งมีผลต่อการกระตุ้นไข่โดยตรง
- ต้องนอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ ไม่ต่ำกว่าวันละ 8-9 ชั่วโมง
- ควรรักษาสุขภาพร่างกายให้แข็งแรง ไม่ป่วย ไม่มีไข้และเป็นหวัดในช่วงกระตุ้นไข่และช่วงเวลาเก็บไข่ คนไข้จำเป็นต้องงดน้ำงดอาหารอย่างน้อย 8 ชั่วโมงก่อนทำการเก็บไข่ด้วย เนื่องจากในขั้นตอนการเก็บไข่อาจจะต้องมีการวางยาสลบ ที่หากคนไข้ไม่งดน้ำงดอาหาร และมีอาการป่วยมาอาจจะเกิดอาการสำลักระหว่างวางยาสลบ ซึ่งอาจทำให้ปอดติดเชื้อได้
**ในกรณีที่ฝ่ายชายก็ต้องทำการเก็บน้ำเชื้อด้วยเช่นกัน ฝ่ายชายควรงดการมีเพศสัมพันธ์รวมถึงการช่วยตัวเองด้วย เพื่อกักเก็บน้ำเชื้อให้มีความเข้มข้นที่สุดครับ
แพทย์ผู้เขียน
แพทย์ผู้เขียน
นพ.ธิติกรณ์ วาณิชย์กุล
แพทย์ผู้เชี่ยวชาญทางด้านสูตินรีเวชศาสตร์
นพ.ธิติกรณ์ วาณิชย์กุล
แพทย์ผู้เชี่ยวชาญทางด้านสูตินรีเวชศาสตร์