ทำไมต้องใช้ตัวอ่อนระยะบลาสโตซิสต์ (Blastocyst) ในการทำ ICSI

หลายคนอาจจะเคยได้ยินคำว่า ตัวอ่อนระยะบลาสโตซิสต์ (Blastocyst) เป็นระยะของตัวอ่อนที่เหมาะสมที่สุดในการทำอิ๊กซี่ แต่อาจจะยังไม่ทราบเหตุผลว่าทำไมต้องเป็นระยะบลาสโตซิสต์ด้วย วันนี้หมอจะมาช่วยไข่ข้อสงสัยให้ครับ

ทำไมต้องใช้ตัวอ่อนระยะบลาสโตซิสต์ (Blastocyst) ในการทำ ICSI

บทความ : เอกสารการรักษามีบุตรยาก IUI / ICSI ทำไมต้องใช้ทะเบียนสมรส ?

ตัวอ่อนระยะบลาสโตซิสต์ (Blastocyst) คืออะไร?

ตัวอ่อนบลาสโตซิสต์ (Blastocyst) คือ เป็นชื่อเรียกของระยะตัวอ่อนที่เกิดจากการปฏิสนธิเพื่อนำไปทำ ICSI  หรือเด็กหลอดแก้ว ซึ่งระยะบลาสโตซิสต์ นั้นจะถูกเลี้ยงในตู้เลี้ยงตัวอ่อนที่มีนักวิทยาศาสตร์อย่างใกล้ชิด เพราะต้องควบคุมอุณหภูมิ ความชื้น ความเป็นกรด-ด่าง และก๊าซเป็นระยะเวลา 5-6 วัน จนได้ตัวอ่อนที่แข็งแรงและเหมาะสมสำหรับการย้ายกลับไปเพื่อฝังตัวเข้าสู่โพรงมดลูก

ทำไมต้องใช้ตัวอ่อนระยะบลาสโตซิสต์ (Blastocyst)

สาเหตุที่ต้องใช้ตัวอ่อนระยะนี้เท่านั้น เนื่องจาก ระยะบลาสโตซิสต์ เป็นระยะที่เหมาะสมที่สุดที่สามารถตรวจวัดคุณภาพได้ง่ายเพราะมีการแบ่งเซลล์มาถึง 80 -120 เซลล์ที่สามารถตรวจคัดกรองเกรดคุณภาพของตัวอ่อนได้ โดยเกรดของตัวอ่อนจะถูกแบ่งเป็น A B C ตามลำดับ โดยการแบ่งเกรดตัวอ่อนนั้นจะยึดหลักการคัดเกรดของ Gardner and Schoolcraft (1999) โดยจะมีการแบ่งตามลักษณะของตัวอ่อนเป็นหลัก เช่น

1.Expansion

หมายถึงรูปร่างของเซลล์ตัวอ่อน โดยจะแบ่งออกเป็น 6 ระดับ ดังนี้

  • Early Blastocyst
  • Blastocyst
  • Full Blastocyst
  • Expanded Blastocyst
  • Hatching Blastocyst
  • Hatched Blastocyst

2.Inner Cell Mass (ICM)

เป็นระยะของเซลล์ที่จะเจริญเติบโตเป็นตัวอ่อนและไปฝังตัวที่มดลูก แบ่งออกเป็น 3 เกรด

  • เกรด A หมายถึง เกรดตัวอ่อนที่มีจำนวนเซลล์มาก มีความยึดเกาะกันเป็นกลุ่มๆ
  • เกรด B หมายถึง เกรดตัวอ่อนที่มีจำนวนเซลล์ไม่เยอะมาก และเซลล์ค่อนข้างกระจัดกระจาย
  • เกรด C หมายถึง เกรดตัวอ่อนที่มีจำนวนเซลล์น้อยมาก หรือในบางตัวก็ไม่สามารถมองเห็นได้เลย

3.Trophectoderm

เป็นระยะของเซลล์ที่จะสามารถเจริญเติบโตที่ผนังมดลูกได้ แบ่งออกเป็น 3 เกรด

  • เกรด A  หมายถึง เกรดตัวอ่อนที่มีการเรียงตัวของเซลล์อย่างสม่ำเสมอ สวยงาม  เรียงตัวกันสม่ำเสมอ มีขนาดเซลล์เท่าๆ กัน ไม่เล็กไม่ใหญ่เกินไป
  • เกรด B หมายถึง เกรดตัวอ่อนมีเซลล์ที่เรียงตัวกันไม่ค่อยดี มีขนาดเล็กและขนาดใหญ่
  • เกรด C หมายถึง  เกรดตัวอ่อนมีเซลล์จำนวนน้อยมาก

ทำไมต้องใช้ตัวอ่อนระยะบลาสโตซิสต์ (Blastocyst) ในการทำ ICSI

ซึ่งในการพิจารณาเลือกตัวอ่อนนั้นจะถูกพิจารณาจากนักวิทยาศาสตร์และหมออย่างละเอียดครับโดยเน้นเลือกตัวอ่อนที่ดีที่สุดก่อน เช่น หากปฏิสนธิได้ระยะบลาสโตซิสต์มาจำนวน 5 ตัว หมอจะเลือกตัวอ่อนที่เป็นเกรด A หรือเกรดดีที่สุดก่อนอย่างน้อย 2 ตัวย้ายกลับสู่โพรงมดลูกครับ ซึ่งอีกเหตุผลนึงที่ต้องเลือกตัวอ่อนระยะนี้เท่านั้นก็คือ ในกรณีที่คนไข้อายุมากกว่า 35 ปี อาจจะมีความจำเป็นที่ต้องตรวจโครโมโซมตัวอ่อนเพื่อเพิ่มโอกาสการตั้งครรภ์ให้สูงขึ้น เพราะในผู้หญิงอายุมากนั้นมีกมีปัญหารังไข่เสี่อม ทำให้ไข่ที่ผลิตออกมาคุณภาพไม่ดีและอาจจะเสี่ยงต่อตัวอ่อนที่ปฏิสนธิแล้วมีความผิดปกติเกี่ยวกับโครโมโซมที่ถึงจะใส่เข้าไป ตัวอ่อนก็จะหลุดออกมาไม่สามารถฝังตัวได้อยู่ดี ดังนั้นหากต้องการลดปัญหาเหล่านี้ลง การตรวจโครโมโซมก็เป็นสิ่งที่จำเป็นอย่างมาก เพราะนอกจากจะช่วยลดอัตราการแท้งจากตัวอ่อนไม่ฝังตัวแล้ว ยังสามารถตรวจคัดกรองโรคทางพันธุกรรม เช่น ธาลัสซีเมีย ได้อีกด้วยครับ


บทความอื่นๆ ที่น่าสนใจ


แพทย์ผู้เขียน

แพทย์ผู้เขียน


นพ.ธิติกรณ์ วาณิชย์กุล

แพทย์ผู้เชี่ยวชาญทางด้านสูตินรีเวชศาสตร์


นพ.ธิติกรณ์ วาณิชย์กุล

แพทย์ผู้เชี่ยวชาญทางด้านสูตินรีเวชศาสตร์