สำหรับใครที่กำลังวางแผนสร้างครอบครัวหรือต้องการวางแผนจะมีลูก แต่ถึงแม้ว่าจะลองปล่อยธรรมชาติมานานแล้วลูกที่ตั้งตาคอยก็ไม่มาสักที … บางคนอาจจะคิดว่าเป็นอาการมีลูกยากธรรมดา แต่ความจริงที่หลายคนมองข้ามคือ คุณอาจจะกำลังเสี่ยงเป็นโรคเนื้องอกในโพรงมดลูกอยู่ก็เป็นได้ วันนี้หมอจึงจะมาเล่าและอธิบายอาการเหล่านี้ให้ฟังกันครับ
รู้จักเนื้องอกในมดลูก
เนื้องอกในมดลูก หรือ เนื้องอกโพรงมดลูก คือการของเนื้องอกชนิดหนึ่งที่มักจะพบได้มากในกลุ่มของผู้หญิงวัยเจริญพันธุ์ ประมาณช่วงอายุ 30-50 ปี สาเหตุการเกิดนั้นยังไม่มีการทราบอย่างแน่ชัด แต่สันนิษฐานว่า อาจเกิดจากพันธุกรรม ฮอร์โมนเพศหญิงที่มีส่วนทำให้เกิดการกระตุ้นให้เกิดเนื้องอก และไลฟ์สไตล์การใช้ชีวิตการกินอยู่ของคนในยุคปัจจุบัน การรับประทานเนื้อสัตว์ ไม่ค่อยทานผัก และดื่มแอลกอฮอล์ ซึ่งโดยปกติแล้วพฤติกรรมเหล่านี้มักจะเพิ่มโอกาสความเสี่ยงการเกิดเนื้องอกได้มากกว่าผู้ที่ทานผักและเนื้อสัตว์ปริมาณเท่าๆ กันและไม่ดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ครับ
ทำไมเนื้องอกในมดลูกถึงทำให้เสี่ยง “มีลูกยาก”
เนื่องจากเนื้องอกโพรงมดลูกนั้นเมื่อเกิดขึ้นมาจะเข้าไปขัดขวางการฝังตัวของตัวอ่อน เพราะโพรงมดลูกมีรูปร่างผิดปกติ ทำให้ตัวอ่อนมาฝังตัวไม่ได้กลายเป็นอุปสรรคต่อการเติบโตและต่อให้ตั้งครรภ์ได้อาจจะเพิ่มโอกาสให้แท้งได้ง่ายกว่าปกติ เนื่องจากเนื้องอกส่งผลให้โพรงมดลูกผิดรูป ดังนั้นการตรวจภายในและอัลตราซาวนด์จึงเป็นเรื่องสำคัญที่ไม่ควรมองข้าม เนื่องจากก้อนที่พบในมดลูกของผู้หญิงนั้นมีทั้งลักษณะของติ่งเนื้อและเนื้องอก ซึ่งที่พบมากจะเป็นเนื้องอกมดลูก โดยจะแบ่งชนิดตามตำแหน่ง ได้แก่ เนื้องอกบริเวณผิวนอกผนังมดลูก เนื้องอกในเนื้อมดลูกหรือในผนังมดลูก และเนื้องอกในโพรงมดลูก
อาการของเนื้องอกโพรงมดลูกที่สามารถสังเกตได้
- ประจำเดือนมามากกว่าปกติ เช่น มาเกิน 7 วัน ต้องเปลี่ยนผ้าอนามัยทุกชั่วโมง
- ประจำเดือนมีลิ่มเลือดออกมาเยอะกว่าปกติ
- ปวดท้องประจำเดือนอย่างรุนแรง
- มีเลือดออกกะปริบกะปรอย แม้ไม่ใช่ช่วงเวลาที่มีประจำเดือน
- ปัสสาวะบ่อย
** ในบางรายอาจจะไม่แสดงอาการเลยก็ได้ ดังนั้นหากผู้ที่มีความสงสัยว่าเข้าข่ายสูง เช่น ครอบครัวมีประวัติการเกิดเนื้องอก หรือ มีลูกยากแม้ปล่อยธรรมชาติมานานกว่า 6 เดือนก็ยังไม่ตั้งครรภ์สักที ก็ควรที่จะเข้ามาตรวจครับ
วิธีการวินิจฉัยและการรักษา
สำหรับผู้ที่เป็นกังวลว่า จะสามารถทราบได้อย่างไรว่า เป็นเนื้องอกในโพรงมดลูกหรือไม่? สามารถเข้ามาตรวจอัตตราซาวด์กับหมอดูก่อนได้ครับ ซึ่งหากอัลตร้าซาวด์พบเนื้องอกแล้ว หากคนไข้ไม่มีอาการเจ็บป่วยใดๆ หรือ ตำแหน่งของเนื้องอกอันนี้ไม่ได้อยู่ตำแหน่งที่รบกวนการเจริญเติบโตของตัวอ่อนในโพรงมดลูก คนไข้สามารถใช้เทคโนโลยีทางการแพทย์ช่วยเพิ่มโอกาสการตั้งครรภ์ได้ ไม่ว่าจะเป็นการ ฉีดเชื้อเข้าโพรงมดลูก หรือ IUI และการทำเด็กหลอดแก้ว ICSI
แต่หากอัลตร้าซาวด์ออกมาแล้วพบว่าตำแหน่งของเนื้องอกอยู่ในโพรงมดลูกซึ่งมีผลต่อการตั้งครรภ์โดยตรง และยังส่งผลต่ออาการเจ็บป่วยร้ายแรงของคนไข้ หมอจะทำการรักษาก่อน วิธีการรักษาก็จะมีแบบผ่าตัดแบบส่องกล้องและการผ่าตัดแบบเปิดหน้าท้อง ซึ่งแต่ละวิธีนั้นจะถูกพิจารณาตามขนาด ตำแหน่ง และการตัดสินใจของแพทย์ผู้ดูแลครับ
แพทย์ผู้เขียน
แพทย์ผู้เขียน
นพ.ธิติกรณ์ วาณิชย์กุล
แพทย์ผู้เชี่ยวชาญทางด้านสูตินรีเวชศาสตร์
นพ.ธิติกรณ์ วาณิชย์กุล
แพทย์ผู้เชี่ยวชาญทางด้านสูตินรีเวชศาสตร์